Rzymskokatolicka Parafia pw. Dobrego Pasterza w Istebnej
Niech bedzie pochwalóny Jezus Chrystus!
Kontakt
Łukasz Kominiak
mail: kominiak@poczta.onet.pl
Tel. 691 992 180
Początek istebniańskiej parafii datuje się na XVI wiek. Przez 200 lat Istebna podlegała pod parafię jabłonkowską. Obecnie Jabłonków leży po stronie czeskiej. Nasi górale chodzili do kościoła do Jabłonkowa zaledwie kilka razy w roku w większe święta. Na częstszą obecność w kościele, zwłaszcza zimą, nie pozwalały im trudne warunki związane z daleką drogą.
Dopiero w 1716 roku do Istebnej przybył misjonarz – jezuita Leopold Tempes, który rozpoczął tutaj pracę duszpasterską. Początkowo odprawiał Msze Święte pod gołym niebem lub namiotem, a za ołtarz służył mu kamienny stół, położony na pniach, pomiędzy dwoma lipami pod Złotym Groniem w dworze Kohuty.
W 1720 roku górale z Istebnej i Jaworzynki przy pomocy żołnierzy z Szańców Jabłonkowskich wybudowali swój własny drewniany kościółek, który służył im przez 74 lata. Wyposażeniem tego kościółka zajął się sam L. Tempes. Większość przedmiotów stanowiły dary różnych osób, np. hrabina Sunegk przekazała rzeźbiony krzyż i obraz św. Barbary. Pierwszy obraz „Dobrego Pasterza” został namalowany przez Antonima Birgerskiego i znajduje się obecnie na końcu prawej empory (pawłacza). Później kościółek ten rozebrano, obecnie w tym miejscu w parku stoi Figurka Matki Boskiej. Pozostała po nim wisząca nad drzwiami wejściowymi do obecnego budynku kościoła drewniana belka z wyrytą datą „1720 rok”. Z pierwszego istebniańskiego kościółka zachował się krzyż, który wisi w bocznym ołtarzu. Krzyż jest wykonany z drzewa lipowego, nie wiadomo, kto go wykonał. Legenda głosi, że byli to uczniowie Wita Stwosza, gdyż podobny krzyż znajduje się w Kościele Mariackim w Krakowie. W późniejszym okresie czasu krzyż ten został przyozdobiony winną latoroślą, która przypomina metaloplastykę, a faktycznie wykonana jest z drzewa przez Ludwika Konarzewskiego – seniora (1885-1954) z uczniami. Obecny kościół budowany był w latach 1792 – 1794, a uroczystego poświęcenia dokonano 24 sierpnia 1794 roku.
Ołtarz główny został wykonany przez Ludwika Konarzewskiego seniora. W jego skład wchodzą: kolumny dźwigające belkowanie, zwieńczone rzeźbionymi aniołami adorującymi Matkę Boską Częstochowską, dwie grupy apostołów oraz dekoracyjne ramy w postaci winnej latorośli do obrazu ołtarzowego. Sam obraz przedstawiający Chrystusa Dobrego Pasterza na tle istebniańskiego pejzażu został namalowany przez Jana Wałacha (1884 – 1979).
Ludwik Konarzewski senior jest też autorem balustrady pomiędzy prezbiterium a nawą główną z płaskorzeźbionymi motywami winnej latorośli i ptaków oraz ambony w kształcie łodzi płynącej po wzburzonych falach.
Z tematem wody koresponduje również chrzcielnica w kształcie muszli, unoszonej przez ryby. Nad chrzcielnicą, znowu na rzeźbiarsko wyobrażonych falach, ukazana jest scena chrztu Jezusa. W kościele znajduje się również rzeźba, ukazująca Chrystusa, który uwolnioną ręką z krzyża obejmuje św. Franciszka. Autorem wymienionych rzeźb jest Ludwik Konarzewski senior.
W 1929 roku w związku z rozbudową ciasnego kościoła powstało prezbiterium, a kościół otrzymał nowy wystrój. Na zlecenie ks. Prałata Emanuela Grima powstały polichromie na sklepieniach i ścianach prezbiterium. Projekt polichromii wykonał Jan Wałach (1884 – 1979), natomiast realizacja była rezultatem jego współpracy z Ludwikiem Konarzewskim – seniorem (1885 – 1954) wraz z jego uczniami. Na ścianach przy prezbiterium, po prawej stronie ukazana jest scena Hołdu Chrystusowi Królowi, który oddają mu wierni z całego świata, natomiast po lewej możemy podziwiać malowidło przedstawiające Chrystusa wśród robotników. Na sklepieniach, kolejno od strony prezbiterium, przedstawione są postacie Św. Marka ze Św. Łukaszem i Św. Mateusza ze św. Janem, sceny Wniebowzięcia N. M.P. i Koronacja Marii Królowej Nieba i Ziemi.
Następnym tematem jest Sąd Ostateczny – po prawej Zbawieni adorujący Chrystusa z krzyżem, po lewej – Potępieni. Dawid z aniołem oraz św. Cecylia grająca na organach z aniołem. Wszystkie przęsła dzielą gurty z przedstawieniem aniołów w gestach adoracji. Na ścianie balkonu chóru muzycznego znajdują się dodatkowe sceny: na pierwszym planie Chrystus rozkazujący odpuszczenie grzechów i spowiedź górali, przekazanie kluczy św. Piotrowi, Św. Piotr odbierający władzę pasterzowania oraz chrzest Polski za Mieszka I i Dąbrówki. Na drugim planie kościół realizuje powierzone zadania i udziela sakramentów. Polichromie zdobione są roślinną i geometryczną ornamentyką. We wnętrzu kościoła są także dwa boczne ołtarze z obrazem Maksymiliana Kolbego autorstwa Jana Wałacha oraz rzeźbą św. Józefa wykonaną przez Ludwika Konarzewskiego juniora. Z prawej strony prezbiterium znajduje się kaplica boczna, zdobiona polichromią Ludwika Konarzewskiego juniora, przedstawiającą procesję Bożego Ciała, ołtarz tam stojący ozdobiony jest ceramiką Marii Konarzewskiej z ciekawym motywem przedstawiającym wesele na wzór ostatniej wieczerzy w Kanie Galilejskiej oraz obrazem Dobrego Łotra na krzyżu. W kościele znajdują się jeszcze XIX wieczne obrazy Drogi Krzyżowej, figura Serca Jezusowego, Matki Boskiej Niepokalanej oraz obrazy św. Teresy od Dzieciątka Jezus i Jana Sarkandra (oba autorstwa Jana Wałacha). Warto, także zwrócić uwagę na dwa oryginalne drewniane konfesjonały, które stoją z tyłu kościoła.
Opracowała: Lucyna Ligocka – Kohut
czynna po Mszach Św. od poniedziałku do soboty
poniżej podano wymagane dokumenty do przyjęcia poszczególnych sakramentów świętych i sakramentaliów oraz w załatwianiu spraw związanych z pogrzebem
Sakrament chrztu św. jest udzielany w każdą III sobotę miesiąca podczas wieczornej Mszy świętej.
Nauki przedchrzcielne dla rodziców i chrzestnych odbywają się w każdy III piątek miesiąca po wieczornej Mszy świętej.
Chrzest dziecka zgłaszamy do kancelarii parafialnej najpóźniej 2 tygodnie przed terminem chrztu. Wtedy w kancelarii otrzymujemy do wypełnienia formularz zgłoszenia dziecka do chrztu.
Dokumenty potrzebne do chrztu:
1. akt urodzenia dziecka (odpis skrócony)
2. dokument ślubu kościelnego rodziców (ślubu konkordatowego, ewentualnie: związku cywilnego)
3. dane rodziców chrzestnych (imię, nazwisko, adres zamieszkania, wyznanie, data urodzenia)
– jeśli rodzice chrzestni są z innej parafii: przynoszą zaświadczenie ze swojej parafii o tym, że mogą być dopuszczeni do godności rodziców chrzestnych
– rodzicem chrzestnym może być:
* osoba, która ukończyła 16 lat i przyjęła sakrament bierzmowania
* katolik, który przystępuje regularnie do sakramentów św., zwłaszcza: spowiedzi i Komunii świętej
* osoba wolna od kary kanonicznej
Osoba innego wyznania (np. ewangelik) nie może być rodzicem chrzestnym a jedynie świadkiem chrztu.
Osoba żyjąca w niesakramentalnym związku małżeńskim lub partnerskim nie może być rodzicem chrzestnym.
Jeśli chrzest dziecka ma odbyć się w innej parafii niż parafia zamieszkania, to wtedy z parafii zamieszkania potrzebne jest pisemne pozwolenie od swojego proboszcza na chrzest dziecka poza własną parafią.
Osoby świeckie mogą udzielić sakramentu chrztu tylko w sytuacji zagrożenia życia/w niebezpieczeństwie śmierci. Wypowiadają imię dziecka i formułę sakramentalną: Ja ciebie chrzczę. W imię Ojca i Syna, i Ducha Swiętego.Amen, jednocześnie polewając trzykrotnie osobę chrzczoną zwykłą wodą. Fakt udzielenia chrztu w nagłym wypadku należy bezzwłocznie zgłosić swojemu proboszczowi.
Błogosławieństwo rocznych dzieci odbywa się po Eucharystii w każdą III sobotę miesiąca. Roczek dziecka zgłaszamy najpóźniej 2 tygodnie przed obrzędem błogosławieństwa.
Wymagane dokumenty do przyjęcia bierzmowania:
Udzielenie sakramentu bierzmowania młodzieży następuje w III klasie gimnazjum. Przyjęcie bierzmowania jest poprzedzone katechezą szkolną oraz formacją parafialną, na którą składają się katecheza liturgiczna, żywy udział w Liturgii Kościoła (Eucharystia, nabożeństwa, modlitwa), udział w rekolekcjach parafialnych oraz zaangażowanie w życie własnej parafii.
Spotkania formacyjne dla młodzieży III klas gimnazjum odbywają się w każdy I piątek miesiąca: o godzinie 19.00 – Msza św. młodzieżowa, po Mszy spotkanie w kościele. Obecność wszystkich kandydatów jest obowiązkowa.
Rezerwacji terminu ślubu należy dokonać odpowiednio wcześniej.
Osobiste zgłoszenie się narzeczonych w kancelarii parafialnej w celu spisania protokołu przedślubnego powinno nastąpić najpóźniej 3 miesiące przed ślubem.
Dokumenty potrzebne w przygotowaniach do sakramentu małżeństwa:
Chorych i starszych parafian odwiedzamy w domach z posługą sakramentalną w każdy I piątek miesiąca (Ks. Proboszcz) i I sobotę miesiąca (Ks. Wikary).
W wyjątkowych sytuacjach, o każdej porze, odwiedzamy chorego na wezwanie przez jego rodzinę.
Przy zgłoszeniu chorego należy określić jego stan zdrowia (zwłaszcza czy jest on w stanie przyjąć Komunię św.)
W domu chorego należy przygotować: stół nakryty białym obrusem, krzyż, zapalone świece oraz talerzyk z watą.
Sakrament namaszczenia chorych może być udzielony również osobie nieprzytomnej, natomiast nie jest udzielany osobie u której stwierdzono już zgon. Sakramenty są udzielane osobom żyjącym a nie zmarłym.
Dokumenty potrzebne do katolickiego pogrzebu:
Czy i kiedy należy odmówić pogrzebu katolickiego?
Trudno jest odmówić komukolwiek katolickiego pogrzebu, ale są czasem pewne sytuacje, w których nie można postąpić inaczej – ze zwykłej ludzkiej sprawiedliwości. Są też pewne kanony Kodeksu Prawa Kanonicznego, które wyznaczają duszpasterzom określone normy postępowania.
Kodeks Prawa Kanonicznego, kanon 1184:
Jeśli przed śmiercią nie dali żadnych oznak pokuty, pogrzebu katolickiego powinni być pozbawieni: 1. notoryczni apostaci, heretycy i schizmatycy; 2. osoby, które wybrały spalenie swego ciała z motywów przeciwnych wierze katolickiej; 3. inni jawni grzesznicy, którym nie można przyznać pogrzebu bez publicznego zgorszenia wiernych.
Zatem Kościół odmawia pogrzebu katolickiego osobom, które same – z własnej i nieprzymuszonej woli – porzuciły wiarę katolicką i postawiły się poza wspólnotą Kościoła. Jest naturalne, że obrzędy danej wspólnoty są przeznaczone dla członków tej wspólnoty, a dla osoby spoza niej są bezsensowne i niepotrzebne.
Do katolickiej formy pogrzebu nie mają prawa ludzie jawnie walczący z Kościołem, publicznie gardzący nauką Chrystusa i Kościoła; ci, którzy nie chcieli mieć nic wspólnego z wiarą katolicką i ze wspólnotą wiernych Kościoła; ci, którzy nawet na łożu śmierci nie wyrazili aktu skruchy.
Odmowa pogrzebu katolickiego nie jest bynajmniej rozstrzyganiem, czy ten dany człowiek będzie zbawiony czy nie. Również odprawienie najbardziej uroczystego pogrzebu nie jest równoznaczne z tym, że ten człowiek jest zbawiony. To należy do Boga. Pogrzeb – jego taka czy inna forma – jest znakiem dla żyjących. Brak liturgicznej celebracji nie jest formą upokorzenia rodziny, ani tym bardziej zmarłego. Jest to właśnie uszanowanie woli zmarłego, jego całożyciowych wyborów – trudno bowiem kogoś „ciągnąć” po śmierci do kościoła, skoro za życia sam nie chciał tam bywać, bądź jawnie i uparcie kwestionował wiarę i naukę katolicką Kościoła.